نویسنده: کتایون مصری – مدیرعامل انجمن رسانه، اندیشه، زن (راز)
– عینک آفتابی را از چشمش برنمی‌دارد، گوشه پایین چشم چپش سیاه شده، سعی کرده با کرم روشن‌کننده از سیاهی کم کند، اما برای اینکه مادرش نفهمد، کافی نیست. کنجکاوانه می‌پرسد: چشمت چه شده؟ با لبخند سردی جواب می‌دهد: دیشب خورد به در کابینت!
– کنار خیابان منتظر تاکسی است، مرتب به‌نظر می‌رسد، خودروی اول چراغ می‌زند و می‌گذرد، خودروی دوم شیشه‌اش پایین است، راننده سرعت را کم می‌کند، چیزی می‌گوید و چیزی مثل عربده است. زن معذب می‌شود، کمی جلوتر می‌رود، اثری از تاکسی نیست، خودروی سوم می‌رسد که شیک است و دو سرنشین دارد، نگه می‌دارد، مرد کنار راننده، نیشش باز است و…
– جلسه مردانه است اما او به اینگونه جلسات عادت دارد، بحث جدی است، یکباره آقای رئیس برای تغییر فضا، لطیفه‌ای می‌گوید: یکروز خانمی…. همه می‌خندند حتی بعضی‌ها بلندتر تا رئیس خوشش بیاید، اما او خودش را جمع‌و‌جور می‌کند، صحنه‌های زشت لطیفه آقای رئیس معذبش می‌کند و…
«خشونت علیه زنان»؛ عبارت تکراری و نخ‌نما شده‌ای که هرازگاهی می‌تواند بهانه‌ای برای توجه به حقوق زنان باشد، اما تقریبا زنان در هیچ جای دنیا از اینگونه خشونت‌ها مصون نیستند. حتی آمارهای رسمی از کشورهای اروپایی، نگران‌کننده است، نشریه لوموند دیپلماتیک، درباره این آمارها می‌گوید: بین ۲۵ تا۵۰درصد زنان در اروپای غربی، خشونت خانگی را تجربه کرده‌اند. درکشورهای درحال توسعه هم وضعیت بهتر نیست، هرچند به اذعان مسئولان بسیاری از این خشونت‌ها در پستوی خانه‌ها پنهان می‌ماند یا در محیط‌کار و جامعه، زنان، برای حفظ آبروی خود، از بیانش امتناع می‌کنند.
در کشورما، تا سال‌ها، بحث خشونت علیه زنان، دغدغه هیچ نهادی نبود و بعضا در جلسات دادگاه طلاق سر باز می‌کرد و بهانه‌ای برای متارکه زوجین بود، البته به شرطی که زنان می‌توانستند، این خشونت‌ها را اثبات کنند، در کوچه و خیابان نیز تا سال‌ها پرتاب الفاظ رکیک یا ظاهرا تنه‌های تصادفی به زنان، جایی برای اعتراض نداشت.
اما در سال‌های اخیر برخی مسئولان در نهادهای حمایتی، پوشش این زخم چرکین را کنار زده‌اند و از آمارهای تأمل‌برانگیزی می‌گویند مانند؛
– بر‌اساس تحقیقات انجام‌شده در تهران ۲۷ درصد زنانی که مورد تحقیق بودند، به‌نوعی خشونت را تجربه کردند، حدود ۶ درصد نیز دچار خشونت جنسی و ۸ درصد از تجربه خشونت عاطفی و روانی خود گفتند.
– طبق آمارهای یک طرح ملی، ۶۶ درصد زنان ایرانی، از اول زندگی مشترک‌‌شان تاکنون، حداقل یکبار مورد خشونت قرار گرفته‌‌اند.
– معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی می‌گوید از هر ۳ زن در پایتخت یک نفر خشونت را تجربه کرده است.
تمام این آمارها و اظهانظرها از بروز و افزایش آسیبی می‌گوید که چه‌بسا زیر تلی از خاطرات بد زنان تا سال‌ها پنهان می‌ماند، به‌خصوص اگر این خشونت‌ها از سوی پدر یا همسر اعمال شود، حتی زنان شاغل هم که بسیاری‌شان در معرض آزارهای جنسی و جنسیتی هستند، از بیان این آزارها ابا دارند چون در بیشتر موارد به‌دلیل نبود اهرم‌های حمایتی، مجبور شده‌اند محیط کار را برای همیشه ترک کنند.
در چنین حالتی اگرچه ابزارهای قانونی مانند تدوین قوانین و لوایحی مانند لایحه منع خشونت یا امنیت زنان می‌تواند تاحدی بازدارنده باشد، اما درحال‌حاضر بسیاری از زنان – حتی اگر این قوانین ضمانت اجرا داشته باشد- از این ابزارهای مجازاتی استفاده نمی‌کنند چراکه مایل به ادامه زندگی مشترک یا کار در همان مکان هستند. دراین صورت شناسایی آزاردیدگان و برخورد با آزارگران برای بسیاری از نهادهای دولتی مانند بهزیستی، شهرداری و نیروی انتظامی دشوار است. شاید در اینجا بتوان به نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های تخصصی در حمایت از زنان صحه گذاشت.
هنوز نهادهای دولتی قائل به استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در کاهش آزارها و خشونت بر زنان نیستند ولی این سازمان‌ها به مدد عضویت بسیاری از نیروهای برجسته و متخصص در حوزه‌های مشاوره، جامعه‌شناسی، مددکاری، رسانه، پزشکی و…می‌توانند به آموزش، شناسایی و معرفی آسیب‌دیدگان به نهادهای دولتی و نیز رصد و پایش وضعیت زنان آزاردیده یا درمعرض خشونت بپردازند. ظرفیتی که تاکنون نسبت به آن بی‌مهری شده است.
منبع: جامعه فردا
