مرجان توحیدی: خواسته یا ناخواسته، دستاورد دولت اصلاحات در فعال‌کردن فصل هفتم قانون اساسی، یعنی دایرکردن شوراها، مورد توجه در نشست «ضرورت حضور زنان در شوراها» آذر منصوری، فاطمه راکعی و فخرالسادات محتشمی‌پور قرار گرفت؛ خاصه آنکه برخی از سخنرانان این نشست مثل فخرالسادات محتشمی‌پور و آذر منصوری، هرکدام به نوعی تجربه تلاش برای فعال‌سازی زنان در شوراها را در دولت اصلاحات برعهده داشتند؛ چراکه آن هنگام که در مرکز امور مشارکت زنان در دولت اصلاحات به ایفای نقش پرداخته و زنان را برای اولین‌بار ترغیب کردند تا شانس خود را برای ورود به عرصه‌های مدیریتی امتحان کنند یا آنکه خود به عنوان عضو اولین دوره شورای شهر، انتخاب شده بودند. به همین دلیل هم در میان صحبت‌های خود هریک به خاطرات آن مقطع زمانی گریزی زدند.
اما آنچه مورد توجه این سه زن قرار گرفت، تأکید بر شرح وظایف شوراها بود. آنچه در قانون ذکر شده و آنچه از سوی اعضای شوراهای شهر رعایت نمی‌شود و تنها به نظارت نیم‌بندی بر شهرداری‌ها معطوف شده است. نظارتی که به دلیل همان نادیده‌انگاشتن شرح وظایف، به‌درستی انجام نمی‌شود. دراین‌میان البته اشاره به فاجعه پلاسکو، به عنوان نماد شعف مدیریت شهری، انتقاداتی را هم متوجه شهرداری تهران کرد.
تأکید بر سلامت، پاک‌دستی، تعهد، تخصص و دغدغه‌مندی زنان به عنوان نیروهای بالقوه‌ای که می‌توانند با حضور در شوراها، این نهاد عمومی را از حالت رکود و البته سوءاستفاده‌‌هایی که در سال‌های اخیر رایج شده، خارج کنند هم از دیگر محورهای نشستی بود که «جمعیت زنان مسلمان نواندیش» آن را برگزار کرده بود.
منصوری: نابرابری جنسیتی باید ترمیم شود
آذر منصوری قائم‌مقام دبیرکل این تشکل در سخنان خود با اشاره به اینکه شوراها مولود دولت اصلاحات بودند که به عنوان خردترین نهاد دموکراتیک بعد از دو دهه تأخیر فعال شدند، گفت: «زنان در عرصه شورای شهر می‌توانند نقش قابل توجهی در سالم‌سازی فضای شهر و حفظ بیت‌المال داشته باشند».
او شوراها را به عنوان یکی از اجزای تحقق «حکمرانی خوب» برشمرد و با بیان اینکه بخش عمده تحقق توسعه پایدار از مسیر توسعه شهری و روستایی می‌گذرد، تأکید کرد: باید توجه داشت همه وظایف شورای شهر مربوط به شهرداری‌ها نیست. قانون جمع‌و‌جور شوراهای شهر، به آنها مأموریت می‌دهد طرح‌‌هایی برای بهبود اوضاع شهری به دولت و سمن‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد ارائه بدهند؛ وظیفه‌ای که به‌درستی اجرا نمی‌شود.
او با برشمردن بندهایی از ماده ٧١ قانون شوراها، بررسی شناخت و کمبودها و نارسایی‌های فرهنگی و رفاهی در شهرها را از جمله وظایف شوراها دانست و گفت از دیگر وظایف شوراها اقدام به تشکیل انجمن‌ها و تعاونی‌ها و تحقیقات و پژوهش‌های میدانی است که اگر به‌درستی انجام می‌شد، خیلی از تخلفات شهری به وسیله همین بازوهایی که از سوی شورا تشکیل می‌شد، شکل نمی‌گرفت.
او که خود نماینده اولین شورای شهر ورامین در دولت اصلاحات بوده است، در همین زمینه به خاطره‌ای اشاره کرد و گفت ما با استفاده از همین بند قانونی، با استفاده از بودجه شهری، بندی را تصویب کرده و باعث شدیم تا خانه تشکل‌های غیر‌دولتی شکل بگیرد. او ادامه داد: اما شوراها این‌قدر درگیر شهرداری‌ها شده‌اند که از دیگر ظرفیت‌های خود غفلت کرده و مأموریت خود را فراموش کرده‌اند. او تأکید کرد به همین دلیل شاهد هستیم همین نظارت نیم‌بند بر شهرداری را هم از دست داده‌اند و بحث‌‌هایی مانند سؤال از شهرداری یا استیضاح شهردار مدنظر قرار نمی‌گیرد.
به گفته منصوری، از میان ١۴۴ کشور، رتبه مشارکت سیاسی زنان در ایران ١٣٧ است. این شکاف جنسیتی باید جبران شود؛ با حضور زنان و از طریق قائل‌شدن تبعیض مثبت. به گفته منصوری تلاش‌ها در این زمینه باعث شده سهم ٣٠درصدی زنان در فهرست‌های انتخاباتی شوراها نهادینه شود.
او تأکید کرد در این تبعیض مثبت باید سیاست‌های کلان هم مورد توجه قرار بگیرد تا این شکاف جنسیتی پر شود. او در همین باره به ظرفیت ۴٨درصدی زنان و دختران دانشجو اشاره کرد که بسیاری از آنان در آینده نزدیک بالفعل خواهند شد.
محتشمی‌پور: مدیر جرئت‌مدار می‌خواهیم
فخرالسادات محتشمی‌پور هم در سخنان خود بیشتر به مرور آنچه در زمان دولت اصلاحات برای فعال‌کردن شوراها صورت گرفته بود، پرداخت و گفت: در اولین سالگرد شوراها در دولت اصلاحات، همایشی را از افراد وارد‌شده به شوراها در ورزشگاه شیرودی برگزار کردیم و باورمان نمی‌شد این تعداد از زن و مرد راهی عرصه مدیریتی کشور شده باشند که حتی برای برخی این نگرانی ایجاد شده بود که با این حجم تازه از مدیران چه باید کرد. محتشمی‌پور با بیان اینکه تا قبل از آن، امکان حضور زنان عمدتا در مجلس فراهم بود، گفت: این در حالی بود که عموما مجالس چهره مردانه داشت و با اینکه امکان حضور زنان بیشتر فراهم بود، اما به دلیل اینکه زنان از توانایی خود آگاهی نداشتند یا محیط را به‌خوبی نمی‌شناختند، عملا حضور چشمگیری نداشتند. او ادامه داد: اما هم‌زمان که بحث شوراها مطرح شد، من به همراه خانم بروجردی که در دفتر امور مشارکت زنان ریاست‌جمهوری حضور داشت، بحث افزایش مشارکت زنان را به عنوان تکلیفی که از سوی خاتمی مطرح شده بود، پیگیری کردیم و این موضوع با تلاش‌‌هایی که صورت گرفت، محقق شد.
او سپس با بیان اینکه اگرچه ما تأکید داریم زنان باید حضور داشته باشند، اما باید روشن شود به کجا می‌خواهیم برویم و چه می‌خواهیم. اگرچه شورا صرفا سیاسی نیست، اما باید اعضای متخصصان سیاست‌ورز وارد آن شوند، نه اینکه سیاسی‌کاری بشود؛ باید جرئت اقدام داشته باشند، نه اینکه مثل شهردار تهران در فیلمی که منتشر شد در ماجرای پلاسکو بگویند ما جرئت برخورد با متخلفان در ساختمان را به خاطر شرایط اقتصادی و چه و چه نداشتیم.
در اینجا هم زنان اگر وارد شوند بهتر عمل می‌کنند، به این دلیل که مثل مردها هنوز وارد زد‌و‌بندهای سیاسی نشده‌اند.
راکعی: بدون تخصص فاجعه رخ می‌دهد
فاطمه راکعی، دبیرکل این تشکل هم در سخنان خود به فاجعه پلاسکو اشاره کرد و گفت پلاسکو نمادی از این مسئله بود که اگر هرکسی کار خود را با تعهد و تخصص انجام ندهد و در جایگاهی باشد که نباید باشد، چه فجایعی در انتظار کشور خواهد بود.
او ادامه داد: ما برای حضور ٣٠درصدی زنان در فهرست‌ها لابی کرده‌ایم، اما مشغول چانه‌زنی برای حضور ۵٠درصدی هم هستیم. راکعی اضافه کرد: برخی به ما خرده می‌گیرند که اگر این ۵٠ درصد محقق شود، اصلا این تعداد زن متخصص دارید؟!
باید بگویم بله. ما کمبودی به لحاظ تخصص نداریم، همچنین زنانی که تجربه سیاسی هم داشته باشند، کم نداریم. ما برای شورا علاوه بر آنکه به زنان آگاه به امور سیاسی نیازمندیم، به زنان متخصص هم نیازمندیم. زنان به‌ویژه می‌توانند در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی در شورا فعال شوند که در این صورت، خیلی از مسائل مانند موضوعات اخلاقی، بی‌اعتنایی به حیف‌ومیل بیت‌المال و سوءاستفاده‌های مالی از بین خواهد رفت. راکعی تأکید کرد ما برای رفع کاستی‌های شهر، از جمله ترافیک، محیط زیست، هوای آلوده و … به مدیریت عمل‌گرایانه نیاز داریم.
منبع: شرق
