هادی خانیکی: در جامعه نهادهای مدنی، دچار انسداد و اختلال گفت و گو هستیم

سارا خرمن بیز-  اولین نشست تخصصی موسسه “رسانه، اندیشه، زن” با میزبانی این انجمن با حضور دکتر هادی خانیکی و جمعی از اعضا در محل روزنامه جهان اقتصاد برگزار شد. در این نشست خانیکی پیدا کردن درست مسئله را گامی مهم برای یک نهاد مدنی برشمرد و تاکید داشت که برای ادامه کار باید افرادی را انتخاب کرد که توان کمک کردن داشته و دارای امید و انگیزه باشند، همچنین در این راه باید از تجربیات افرادی که در حوزه مورد نظر کار کرده اند بهره برد.
در این نشست علمی خانیکی با اشاره به وجود اختلال ارتباطی در سطوح مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و … گفت: متاسفانه در حال حاضر ما دچار انسداد و اختلال گفتگو هستیم و این سبب میشود تا ندانیم و نتوانیم در خیلی از مسایل موجود در جامعه ورود کنیم و این مشکل مستلزم این است تا همه ما به دنبال این باشیم که چرا به چنین وضعیتی دچار شده ایم؟
ایشان با ارج نهادن حرکت های مدنی چون تشکیل انجمن ها و نهادها در موضوعات مختلف تصریح کرد که تا حد توان باید دانش گفتگو را بالا برد؛ حالا که نهادی با محوریت زن و رسانه شکل گرفته و علاقه مندان با تخصص ها و گرایش های مختلف در آن فعال شده اند بهتر است به نشست های علمی و گفتگو با اساتید و نهادهای دیگر به صورت جدی بپردازند اما مراقب باشند که به همایش درمانی مبتلا نشوند.
وی همچنین با اشاره به نقش دولت در حمایت از نهادهای مدنی گفت: ظرفیت های دولت پر شده و دولت فعلی با موانع و مشکلات بسیاری مواجه است و همانطور که میگوییم در اقتصاد باید کارآفرینی کرد، در دیگر عرصه ها همچون اجتماع، اندیشه و رسانه نیز باید کارآفرینی کرده و به گفتگو و تعامل بیشتر پرداخت، مهارتهای با هم سخن گفتن و مشارکت در بحث های متعدد را چون مسئله حائز اهمیتی است باید جدی گرفت. به طور مثال یکی از مشکلاتی که روشنفکران ما در دهه ۵۰ داشتند این بود که فقط در زندان با هم حرف میزدند، در حالیکه در مسیر درست تعامل همه با هم زندگی میکنیم و باید سخن گفتن و شنیدن را بیاموزیم.
وی در ادامه اظهار داشت که مشکل دیگر این است که ما در ایران راه های مختلف را طی میکنیم و اگر هیچ راه دیگری نبود به آخرین جایی که میرسیم حقوق و قانون است درصورتیکه باید از ابتدا از حقوق و قانون شروع کنیم.
خانیکی به این نکته اشاره داشت که خوشبختانه نه از بد حادثه به این نهاد روی آورده ایم و نه از بیکاری، بلکه با احساس نیاز به نهادهای مدنی و اعتقاد به تاثیر خوب و مثبت آنها در جامعه به این موضوع می پردازیم. وی متذکر شد که کار نهادهای مدنی بسیار مهم است و البته باید به طور چندوجهی کار کرد و به طور موازی به ظرفیتها و موانع فکر کرد، فعالیت انجمن را در همه امور مربوط به زنان دانست و میتوان از تجربیات نشریات زنانه نیز در سالهای قبل استفاده کرد؛ همچنین از فعالیتهای گروه های پیشرو زنان در کشورها و جوامع همسایه ایران نظیر ترکیه و مصر که منزلگاه های تجدد در صد سال اخیر در جهان اسلام هستند بهره برد.
وی گفت که باید به حافظه تاریخی مراجعه کرده و در هر امری به بنیان های تاریخی تکیه داشت. این انجمن باید به مطالعات تطبیقی و تاریخی در موضوعات ارتباطات و مطالعات زنان، رسانه و نهادهای مدنی اشراف کافی داشته باشد، و در برخی موضوعات که با انجمن علمی دانشکده ما با عنوان انجمن علمی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، موضوعات مشترک زیادی داریم که همکاریهای مفیدی در آن میبینیم، همچنین باید بین حفره های تجربی و علمی به طور مدام ارتباط و گفتگو برقرار باشد.
وی با اشاره به کمپین سلامت روان گفت: طبق آمار رسمی اعلام شده حدود ۴۰% شهروندان تهرانی دچار اختلالات روانشناختی هستند و در سالهای اخیر شاهد اقدام به خودکشی های منجر به مرگ حتی در میان اساتید دانشگاه و دانشجویان برجسته بوده ایم که این اعلام خطر بسیار مهمی است. اینگونه مشکلات و مسایلی مانند اسیدپاشی در جامعه دارای چندین وجه بررسی و تامل است زیرا در جامعه ای که پزشک، روزنامه نگار، قاضی و … بیمارند؛ رسانه ها مانند روزنامه، سینما و تلویزیون هم بیمارند. با این فرضیه که جامعه ما ناتوان در گفت و گو است، رسانه ها حساس و مسئولیت پذیر نیستند و فقط تیترسازهای خوبی هستند، همانطورکه مردم نظاره گرند یعنی ترجیح میدهند “عکس” خوب بگیرند تا کنش داشته باشند. جامعه ی بهت زده، منفعل و تماشاچی نیاز به درمان جدی دارد که راه آن از گفت و گو شروع میشود.
دکتر خانیکی در پایان این نشست به سوالات و ابهامات اعضای موسسه راز پاسخ دادند و پیشنهاداتی برای وسیع تر شدن حوزه گفت و گو و تعامل با انجمن ها و نهادهای مدنی ارائه دادند از جمله برقراری ارتباط و برگزاری نشست علمی با انجمن “فرهنگ گفتگو” خانم صدر و انجمن ترویج علم و اساتیدی چون خانم صدرعاملی، میرهادی، قدیمی و سایر اساتید رشته های رسانه و مطالعات زنان. همچنین ایشان بر برگزاری جلسات “مسئله شناسی” تاکید داشتند و تصریح کردند که متناسب با مسایل، باید کارگاه های آموزشی و پژوهشی و نشست های علمی برگزار کرد و باید رسانه را در گستره واقعی آن یعنی جراید، دنیای مجازی، تلویزیون، سینما، تئاتر، کاریکاتور و … دید.