توانمندسازی اقتصادی زنان از نظر تا عمل
فخرالسادات محتشمی‌پور*

هفته گذشته به مناسبت روز جهانی زن در محل کمیسیون حقوق ‌بشر اسلامی نشستی با عنوان «توانمندسازی زنان از نظر تا عمل» به پیشنهاد مؤسسه راز (رسانه اندیشه زن) و با همکاری کمیسیون و نیز انجمن زنان مدیر کارآفرین برگزار شد.

در این نشست که نمایندگانی از معاونت امور زنان و خانواده، دانشگاه و پژوهشکده زنان پژوهشگاه علوم انسانی هم حضور داشتند، نمایندگان نهادهای مدنی دیدگاه‌های خود را در رابطه با توانمندسازی اقتصادی زنان در کشورمان مطرح کردند. دکتر کاظمی‌پور، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران از فرصت جمعیتی یاد کرد که کشورها در نتیجه کاهش باروری با آن روبه‌رو هستند، اما در کشور ما بیشتر به‌ عنوان پنجره جمعیتی که ۵٠ درصد آن جمعیت زنان هستند، قابل بررسی است. وی اشتغال غیررسمی را مشکل بزرگی دانست و برای مقابله با آن مشکلات، پوشش بیمه همگانی را مطرح کرد. مهندس مرسده نادری، مسئول کارگروه بین‌الملل انجمن زنان کارآفرین گفت: ما در مجالس و محافل زیادی از مشکلات اقتصادی و اشتغال زنان سخن گفته‌ایم و دیگر وقت استفاده از راهکارها برای رفع این مشکلات رسیده است. وی با مقایسه کشور ایران و کره ‌جنوبی با توجه به مشابهت‌های فرهنگی این دو کشور گفت در‌حالی‌که نرخ مشارکت اقتصادی زنان در کشور ما ١٣ درصد است، در کره‌ جنوبی نرخ مشارکت زنان تحصیل‌کرده ٨٠ درصد و نرخ مشارکت زنان غیرتحصیل‌کرده دانشگاهی ۵۵ درصد است. وی یکی از دلایل عمده پیشرفت این کشور را استفاده از پتانسیل و توانمندی زنان دانست که در سایه مشارکت سیاسی و مدیریت زنان به دست آمده و ایجاد وزارتخانه برابری جنسیتی از سال ٢٠١١ و اختصاص ١٧صدم درصد از بودجه کشور به این وزارتخانه و نیز اعمال سیاست‌های تشویقی و حمایتی در این زمینه تأثیرگذار بوده است.
خانم موحدی، مدیرکل برنامه‌ریزی معاونت زنان هم در این نشست گزارشی از آنچه از سوی این معاونت انجام شده ارائه کرد و بهبود زندگی برای زنان را شرط توانمندسازی اقتصادی آنان دانست و گفت ما در معاونت به بازاریابی، دسترسی به منابع مالی و تقویت صندوق‌های اعتباری خرد، تعمیم نظام تأمین اجتماعی به اقتصاد غیررسمی و بیمه زنان خانه‌دار برای تبیین ارزش کار خانگی توجه کرده‌ایم و درصدد تهیه لایحه اصلاح قوانین موجود اشتغال زنان هستیم. مهزاد صفاری‌نیا، عضو مؤسسه راز و کمیسیون حقوق ‌بشر اسلامی در سخنان خود به بررسی اسناد بین‌الملل پرداخت و گفت واژه توانمندسازی اقتصادی در سال‌های اخیر در سازمان ملل مطرح شده؛ به‌طوری‌که امسال شعار روز زن این‌گونه انتخاب شده است: «زنان در دنیای در حال تغییر اشتغال، مشارکت ۵٠‌درصدی زنان در کره زمین تا سال ٢٠٣٠» وی توانمندسازی اقتصادی را عامل مهمی در توانمندسازی در سایر حوزه‌ها دانست تا به دنبال آن برابری جنسیتی حاصل شود. این دانش‌آموخته حقوق بین‌الملل همچنین کار فصلی و اشتغال غیررسمی زنان، تأثیر مادر‌شدن بر اشتغال زنان، حضور کمتر زنان در تشکل‌های صنفی و اتحادیه‌های کارگری و تجاری را که منجر به دستمزد نابرابر می‌شود، از عوامل قابل توجه و بررسی برای توانمندسازی اقتصادی زنان دانست. سخنران آخر این نشست آقای دکتر خرم، نماینده سابق ایران در سازمان ملل متحد و مدرس دانشگاه بود که ضمن اشاره به اقدامات حمایتی خود در زمان مأموریتش در سازمان ملل برای سازمان‌های غیردولتی، به نقش مجلس‌ها در تصویب قوانین حمایت‌کننده از زنان، فرصت وجود مجمع مجالس آسیایی را که اتفاقا پیشنهاد تأسیس آن از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح شده، بسیار مغتنم دانست و گفت مصوبات این مجلس برای تمام پارلمان‌های کشورهای عضو الزامی است. وی از حاضرین در نشست خواست تا دیدگاه‌های خود را در قالب راهکاری برای بهبود وضعیت اشتغال زنان و افزایش مشارکت اقتصادی آنان که می‌تواند از سوی کمیته زنان این مجمع بررسی شده و در دستور کار قرار گیرد، ارائه دهند. صحبت‌های مدیر اجرائی انجمن زنان مدیر کارآفرین معطوف به نقش نهادهای مدنی در توانمندسازی اقتصادی زنان و در نتیجه افزایش مشارکت اقتصادی آنان بود. نقشی که این انجمن از ابتدای تأسیس مدنظر داشته و از طریق ارائه تجارب ارجمند زنان کارآفرین و صاحب کسب‌وکار عضو و غیرعضو در اختیار فارغ‌التحصیلان دختر و زنان جوان بی‌کار جویای کار قرار داده است تا با بهره‌گیری از آنها و نیز برخورداری از آموزش و مشاوره و آگاهی از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های خود و محیط پیرامونی‌شان، موفق به ایجاد کسب‌وکار مورد علاقه خود شوند. به‌رسمیت‌شناختن، ارج‌نهادن و تلاش برای رفع مشکلات و موانع پیش‌ِروی فعالیت نهادهای مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد از سوی دولت و مجلس و توجه به آن در سیاست‌ها و برنامه‌های کلان کشور از مهم‌ترین موضوعاتی بود که برآن تأکید شد. این نشست با توجه به حضور نمایندگان دولت، دانشگاه، بخش خصوصی و نهادهای مدنی، نشستی مهم و کاربردی بود و خوشبختانه پایان آن آغازی شد برای تدوین دستورالعمل‌های برآمده از دل بحث‌ها و تعاملات صورت گرفته در آن.
*عضو مؤسس و مدیر اجرائی
 انجمن زنان مدیر کارآفرین